Wat zijn de bestanddelen van beton?
24 apr 2022
Beton is niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Maar uit wat bestaat dit nobel bouwmateriaal precies? Ontdek het in onze maandelijkse blog.
Wat zijn de bestanddelen van beton?
Beton is vandaag niet meer weg te denken uit ons leven. Het is terug te vinden in het verkeer, bij de bouw van ons droomhuis of in ons privéleven. Met andere woorden: er is enorm veel mogelijk met beton. Maar uit wat is dit nobele bouwmateriaal eigenlijk precies opgebouwd? Ontdek het in deze blog.
1,2,3…beton?
Volgens de traditionele benadering is beton opgebouwd uit één deel cement, twee delen zand, drie delen grind, en ongeveer de helft van het cementgewicht aan water. Aangezien er vandaag heel wat (gecompliceerde) toepassingen bestaan van beton, is deze methode inmiddels voorbijgestreefd. Volgens de vandaag geldende normen bestaat betonspecie uit verschillende grondstoffen die voldoen aan bepaalde vereisten: bindmiddelen (zoals cement), vulstoffen, toeslagmaterialen, hulpstoffen en aanmaakwater. Een overzicht.
Bindmiddelen
In beton zitten bindmiddelen. Dit begrip wordt vaak verward met cement, maar is toch niet helemaal hetzelfde. Een bindmiddel is namelijk een combinatie van cement met nog een andere grondstof. Die grondstof kan onder bepaalde voorwaarden een deel van het cement vervangen. Grondstoffen zoals gegranuleerde hoogovenslak of puzzolanen worden dan met het cement vermengd. Door gebruik te maken van combinaties van bindmiddel, kan je de eigenschappen van het beton beïnvloeden. Een vaak gebruikt bindmiddel is cement. Deze stof heeft een hydraulische werking en hardt dus uit na contact met water. De basis voor cement is meestal portlandklinker, een product dat bestaat uit mergel en/of kalksteen, en klei. Daarnaast kan cement dus aangevuld worden met andere bindmiddelen. Bovendien moet cement voldoen aan eisen rond sterkte, vormhoudendheid, binding en samenstelling.
Vulstoffen
Een tweede bestanddeel van beton zijn de vulstoffen. Deze vulstoffen dragen bij aan de sterkteontwikkeling van het beton en vullen de hoeveelheid fijn materiaal aan. We delen dit in twee categorieën in: de inerte vulstoffen (fijn toeslagmateriaal die stabiliteit, samenhang, dichtheid en structuur verbeteren) en de vulstoffen met een bindmiddelfunctie (zie hoger).
Toeslagmaterialen
75% van het betonvolume bestaat uit toeslagmaterialen. Deze steenachtige mineralen hebben een grote invloed op de verwerkbaarheid van de betonspecie en nemen de meeste drukkrachten op. Er bestaan zowel natuurlijke als gerecycleerde toeslagmaterialen. In het eerste geval, wordt meestal gebruik gemaakt van rivierzand, riviergrind, graniet, porfier of harde kalksteen. In het tweede geval is betongranulaat afkomstig van gebroken beton een gekende toepassing. Om de druk op de planeet te verminderen, wordt vooral het gebruik van deze laatste sterk gestimuleerd.
Hulpstoffen
Hulpstoffen zorgen, bij een toevoeging van een hoeveelheid gelijk aan of minder dan 5% van de cementmassa, voor een significante wijziging van de eigenschappen van het beton. De meeste gebruikte hulpstoffen zijn waterreducerend of plastificerend. Deze bestanddelen verminderen de hoeveelheid water in het beton en zorgen ervoor dat de verwerkbaarheid ervan verbetert. Er zijn ook hulpstoffen die de binding vertragen of versnellen. Andere hulpstoffen zorgen dan weer voor extra kleverigheid (voor onderwater of colloïdaal beton), creëren regelmatige luchtbellen (uitzettingsruimte bij vorst) of vullen poriën op zodat het beton extra waterdicht wordt.
Aanmaakwater
Ten slotte bevat beton ook aanmaakwater. Dit water mag echter geen invloed hebben op het verhardingsproces of de duurzaamheid ervan. Daarom zal deze grondstof voor gebruik altijd getoetst worden aan de verschillende eisen. Er zijn verschillende bronnen van aanmaakwater zoals leiding-of drinkwater, industrieel water, oppervlaktewater, bronwater en cementslibwater.